٭ و عاقبت "شبه آمار"
-------------------
1- راستش آن همه جاده خاکی رفتن هم برای خودش عالمی داشت. آن حس شیطنتی را می داد که وقتی باید کاری را بکنی و به جایش کار دیگری می کنی. هر چند شاید بی ربط هم نبود همه آن بحث با به این بحث
"شبه آمار" و لابد شاید یک روزی کسی که از من در این بحث ها وارد تر است، این قضیه را بهتر شرح بدهد.

2- شاید هم نام اشتباهی را انتخاب کرده باشم، شاید نام بهتری که می تتوانستم به جای شبه آمار استفاده کنم، نمونه گیری غلط بود.

3- بگذارید یک مثال ساده بزنم:
همه ما معتقدیم که درست همان روزی که کارواش می رویم باران می آید.
(باورتان نمی شود آن پست آقای الف را بخوانید که نوشته بود حاضر است به سازمان هواشناسی کمک کند. یا آن پست قدیمی من را که نوشته بودم آماده ام پروژه کویر زدایی را با کارواش رفتن وسط کویر لوت به نتیجه برسانم، یا آن نوشته خیلی قدیمی ابراهیم نبوی را که پیش بینی کرده بود که آن شب باران خواهد آمد چون آنروز عصر کارواش رفته است)

4- مثال پیچیده تری هم می توانم مطرح کنم :
اینکه بلور آب زمزم از همه آب های دنیا زیبا تر است و اینکه اگر به بطری آب بگوییم دوستت دارم بلورش زیبا می شد و اگر بگوییم از تو متنفرم بلورش زشت می شود.

5- شبه آمار یکی از اصلی ترین ریشه ها و پشتیبان های شبه علم است. مشاهدات غلطی که انجام می شوند، به نتیجه های غلط می انجامند و از آنجا که آن نتایج به مشاهدات ظاهرا علمی متکی اند، علمی دانسته می شوند.

6- دکتر علی اکبری می تواند با آمارگیری از بیمارانی که پشت در خانه اش جمع می شوند ثابت کند که درصد بالایی از آنها بوسیله انرژی درمانی بهبود یافته اند.

7- آن آقای ژاپنی هم می تواند به استناد عکس هایی که با میکروسکوپ از بلور آب گرفته است اثبات کند که بلور آب زمزم از همه بلورهای دیگر دنیا زیبا تر است.

8- من و شما هم با یک مراجعه ساده با حافظه مان می توانیم بگوییم که در اکثر روزهایی که کارواش رفته ایم باران آمده است.

9- اما آیا واقعا باران و کارواش به هم ربطی دارند؟
نه. اما هر دو آنها با حافظه ما ربط دارند.
آن بارهایی که وقتی کارواش رفته ایم باران آمده است، از حرصی که خورده ایم، یادمان مانده است. اما آن روزهایی که باران آمده و ما کارواش نرفته ایم یا آن روزهایی که کارواش رفته ایم و باران نیامده است یادمان نمانده است.

10- بلور آب هم با دوستت دارم زیباتر نمی شود، مسئله این است که از کدام قسمت از بلور آب در زیر میکروسکوپ عکس بگیریم، وقتی که معتقد باشیم که بلور آب با دوستت دارم زیباتر می شود، زیر میکروسکوپ دنبال بلورهای زیبا می گردیم و بلورهای خیلی معمولی را که قسمت اعظم بلورهای یخ را شکل داده اند مورد توجه قرار نمی دهیم. برعکس در بلور یخ بطری ای که به آن گفته ایم از تو متنفرم، اولین بلور مزخرفی که جلوی چشممان می آید را عکس می گیریم.

11- دقت کرده اید : همیشه آخرین کلید در را باز می کند.
این یکی به دلیل این است که شروع می کنیم به امتحان کردن کلید ها، وقتی که در باز شد دیگر به امتحان کردن بقیه کلیدها ادامه نمی دهیم. در نتیجه آخرین کلیدی که امتحان کرده ایم در را باز کرده است.

12- آیا درصد بالایی از بیماران بوسیله انرژی درمانی شفا پیدا می کنند؟
نه ، درصد بالایی از بیمارانی که مستعد تلقین هستند بهبود علایم بیماری را نشان می دهند.
اما چون فقط آن بیمارانی که مستعد تلقین هستند پشت در خانه آقای علی اکبری جمع می شوند آمارگیری از آنان نشاندهنده موفقیت این روش است.
درست مثل آن است که آمارگیری نظر مردم ایران درباره رابطه با آمریکا را در نماز جمعه انجام بدهیم.

13- ایرانی ها باهوش ترین مردم دنیا هستند، از 12 نفر پذیرفته شه دکترا در دانشگاه استنفورد ، هفت تایشان ایرانی هستند.
نه ایرانی ها باهوش ترین مردم دنیا نیستند، استنفورد فقط یکی از دانشگاههای خوب دنیا است، سال مورد نظر هم فقط یک سال از چند صد سال فعالیت این دانشگاه است. در همان سال آمار دانشگاه ییل و یا دانشگاه جورجیوتک یا ام آی تی ملت دیگری را به عنوان باهوشترین مردم دنیا معرفی می کند. در همان دانشگاه هم کافی است که یک سال دیگر یا یک رشته دیگر را مورد توجه قرار دهیم تا به این نتیجه برسیم که کره ای ها یا هندی ها یا چینی ها باهوش ترین مردم دنیا هستند.

14- ناسا را هم مهندسان ایرانی نمی گردانند. به خدا قسم !

15- مشکل "شبه آمار"، مشکل نمونه برداری غلط است، انتخاب نادرست محل نمونه برداری، نمونه برداری گزینشی، اتکا به حافظه به جای ثبت علمی نتایج. و با همین نمونه های نادرست، نتایج نادرستی بدست می آوریم که گاهی بسیار با واقعیت موضوع تفاوت دارند.

Labels: شبه آمار

نوشته شده در ساعت 2:15 PM